Gmina Chełmiec to jedna z największych gmin wiejskich w Polsce. W powiecie nowosądeckim to największa gmina wiejska. Część gminy jest nawet miejska. Kto wie, ale może nawet na jakiś czas dojdzie do fuzji z Nowym Sączem. Chociaż pewien czas temu gmina starała się o prawa miejskie. Chełmiec dysponuje drugim pod względem wielkości budżetem rocznym. Drugim po Nowym Sączu. Tam wydaje się rocznie ponad 200 milionów.
Nowosądecka Organizacja Strażnicza wzięła „na warsztat” przetargi organizowane w gminie Chełmiec. Zajęliśmy się głównie przetargiem z 2021 roku. W naszych eksploracjach nie jest kluczowym „świeżość” przetargu. Ważna jest sprawa. Zawsze przypominamy, że nasze badania mają głównie na celu aspekt edukacyjny, a nie „aferalny”. NOS chce poprawiać jakość przetargów organizowanych przez gminy w naszym powiecie. Nie wydajemy prawnych werdyktów, zakładamy dobre intencje. NOS idzie o poprawę jakości przetargów.
Przetarg dotyczył odbudowy boiska w miejscowości Librantowa. Data publikacji ogłoszenia – 15 września 2021 r. Ogłoszenie zamieszczone na platformie zakupowej Gminy Chełmiec. Kwota przeznaczona na sfinansowanie zamówienia: 800 tys. zł. Okres realizacji zamówienia – do 75 dni od daty podpisania umowy. Zamówienie obejmowało prace remontowe i naprawcze, których potrzeba wykonania wynikała w głównej mierze z tragedii jaka dotknęła miejscowość w czerwcu 2021 r. – przejście trąby powietrznej. Ten przetarg był organizowany jeszcze przez poprzednią władzę gminy Chełmiec.
Naszą uwagę zwrócił relatywnie krótki czas na realizację zamówienia. Wskazany w specyfikacji czas – 75 dni – wydaje się być znacząco zbyt krótki na możliwość rzetelnego wykonania zadania, o czym świadczyć może fakt, że w ramach zamówienia ofertę złożył tylko jeden wykonawca, który zaproponował kwotę 744 039,28 zł.
Kiedyś pisaliśmy o przetargach z jedną ofertą. To jest zgodne z PZP, ale zasadniczo ogranicza konkurencyjność. Można snuć spekulacje, że być może ten krótki czas na realizację zadania spowodował, że wpłynęła tylko jedna oferta. To zawsze ogranicza konkurencyjność i może ostatecznie mieć wpływ na cenę, koszt realizacji zamówień przetargowych.
Umowę na realizację inwestycji podpisano w dniu 11.10.2021 r. Zgodnie z zapisami SWZ termin realizacji umowy powinien zostać wyznaczony do 25 grudnia 2021 r. No i teraz wykonano mała zrozumiałą operacje. Gmina Chełmiec na platformie e-zamówienia zamieściła informację z wykonania umowy. Jest to standardowe ogłoszenie zamieszczane na ww. platformie informujące o podstawowych szczegółach realizacji zadania.
I właśnie zgodnie z tą informacją, termin wykonania umowy to 29.04.2022 r. Daje to w sumie 200 dni, a więc o 125 dni więcej niż przewidziane w umowie. Nastąpiło zaskakujące wydłużenie czasu na realizację tych prac. A przecież tej bardzo ważnej informacji nie zawarto podczas ogłoszenia przetargu.
Gdyby był termin wydłużono do 200 dni, to może inni oferenci zgłosiliby swoje oferty? Może kwota zwycięskiej oferty byłaby niższa? Może gdyby zamieszczono informację o terminie 200, a nie 75 dni na wykonanie prac, to ilość ofert w przetargu byłaby większa niż jedna? To całkiem możliwe, ale nie możemy tego stwierdzić ze 100% pewnością. Jesteśmy skazani jedynie na snucieprzypuszczeń i spekulacji.
To nie koniec jednak spraw, które zaskakują. Informacja zawierała również adnotację, iż umowa zawarta z wykonawcą nie była zmieniana. Wnioskować z tego można, że w momencie trwania umowy obowiązywały zapisy zgodne ze wzorem umowydołączonym do specyfikacji warunków zamówienia. We wzorze stoi zaś 75 dni. Ostatnią istotną informacją jaką dowiadujemy się z zapisów przedstawionych na platformie e-zamówienia jest informacja o łącznej wartości wynagrodzenia wypłaconej z tytułu zrealizowanej umowy: 744 039,28 zł.
Wynika z tego, że gmina Chełmiec w trakcie trwania umowy nie naliczyła kar umownych i nie potrąciła ich z wynagrodzenia należnego wykonawcy. Tak można wnioskować na podstawie dostępnych informacji. Zgodnie z wzorem umowy stanowiącym załącznik do SWZ wykonawca został zobowiązany do wypłaty kary umownej za każdy dzień zwłoki w wysokości 0,3% wynagrodzenia umownego brutto, przy czym maksymalna łączna wartość kar umownych nie może przekraczać 30% wartości brutto umowy.
Z powyższych ustaleń wynika, że zamawiający nie naliczył kar umownych oraz nie dokonał aneksowania treści umowy. Dlaczego?
Sprawę aneksowania poruszaliśmy przy okazji analiz w Kamionce Wielkiej. To bardzo newralgiczne sprawy dla przetargów. Aneksowanie tak w ogóle może mieć charakter „abolicyjny” i wtedy staje się korzystne dla tej firmy, która wygrała dany przetarg. Umowa na realizację prac przetargowych ma wówczas charakter „dwutaktowy”. To jest zgodne z PZP, ale to generuje także spekulacje.
Dlaczego jednak nie można znaleźć informacji w oficjalnej publikacji zamieszczonej przez samą gminę Chełmiec, że taki aneks miał miejsce, że został podpisany? Nie ma zatem aneksu i nie ma kar umownych. Jest natomiast zastanawiające wydłużenie realizacji prac z 75 dni na 200 dni.
Z naszych wyliczeń wynika, że w sytuacji braku aneksu do umowy i przedłużenia terminu jej realizacji gmina Chełmiec winna była naliczyć maksymalne kary umowne w wysokości około 200 tys. (30% z 744 tys.). To całkiem sporo. Tak się jednak nie stało. No chyba, że się stało, o czym jednak nie poinformowano publicznie.
Wtedy mielibyśmy do czynienia z nierzetelnością, niestarannością, a w sumie to z niechlujstwem dokumentacji. Uwagę zwraca również zawarcie w informacji, iż umowę wykonano – w pierwotnie określonym terminie. To nie jest jednak prawdą.
Czy takie niezgodności wynikać mogą z niestaranności? To możliwe. Ale takie niespójności i niekonsekwencje nie wpływają na pewno na – przejrzystość przetargową. Ta zaś jest jednym z 3 filarów PZP, o czym mówi już artykuł 16 PZP.
Poszliśmy tropem „niechlujstwa” i przyjrzeliśmy się jeszcze trzem sprawom z tego roku, można nawet stwierdzić, że drobnym. Ale i w drobnych sprawach trzeba wykazywać się starannością. To wszak dotyczy pieniędzy publicznych.
Pierwsza sprawa dotyczyła zakupu aparatu fotograficznego. Ogłoszenie zamieszczone na stronie internetowej Gminy Chełmiec. Data publikacji ogłoszenia – 6 września 2024 r. W informacji dotyczącej rozstrzygnięcia zamówienia publicznego wskazano nazwę oraz cenę dwóch wykonawców, którzy złożyli swoje oferty do zapytania. Poniżej tego zestawienia znajdowała się jednak informacja o wykonawcy, który wygrał przetarg, którego nazwa nie znalazła się w wcześniejszym zestawieniu. Wynika z tego, że aparat fotograficzny dostarczyła firma, która – nie złożyła oferty. Czy to możliwe? Raczej nie. To niestaranność? Najpewniej tak właśnie jest.
Druga sprawa, przetarg na modernizację ogólnodostępnego boiska sportowego w miejscowości Świniarsko. Ogłoszenie zamieszczone na stronie internetowej Gminy Chełmiec. Data publikacji ogłoszenia – 30 sierpnia 2024 r. W informacji z otwarcia ofert pojawiło się zestawienie 3 wykonawców, którzy w przetargu złożyli oferty. Przy każdym wykonawcy wskazano zaoferowaną przez niego cenę oraz zaproponowaną długość trwania rękojmi za wady budowlane. Jednakże w nazwie kryterium dotyczącym rękojmi pojawił się „Termin realizacji zamówienia w zakresie Etapu I”, o którym nie pisze się w SWZ. To oczywista niespójność i przykład niestaranności.
Trzecia sprawa, remont kilku dróg gminnych. Ogłoszenie zamieszczone na stronie internetowej Gminy Chełmiec. Data publikacji ogłoszenia – 04 września 2024 r. W informacji z otwarcia ofert pojawiły się zestawienia wykonawców, którzy w przetargu dla każdej z jego części złożyli oferty. Informacja została opublikowana w dniu 20.09.2024 r. Jednak już 3 dni później gmina Chełmiec musiała dokonać korekty podanej informacji, ponieważ pomylono oferty wykonawców z poszczególnymi częściami przetargu. Niestaranność brzmi lepiej niż niechlujstwo, ale to w gruncie rzeczy synonimy. No dobrze, pomyłki się zdarzają, ale nie mogą się zdarzać zbyt często.
Pierwsza opisywana sprawa martwi, ale to może być także „niestaranność”, jeżeli okaże się, że „aneks” został jednak podpisany, a „ktoś” zapomniał go dopisać do informacji na e-platformie. Jeżeli aneksu i kar nie ma, to już można spekulować, co do przejrzystości i konkurencyjności tego przetargu. Co do trzech opisanych „drobnych” spraw jest raczej niestaranność.
Konkluzja jest taka, że w gminie Chełmiec należy poprawić standardy staranności w dokumentacji i informowaniu publicznym odnośnie uczestników i wykonawców konkursów i przetargów. Także umowy, ich zapisy powinny być respektowane, a w umowach, dokumentacji przetargowej powinien być – porządek. W Krynicy mieliśmy przykład leseferystycznych umów. W Kamionce mocno restrykcyjnych, a w Chełmcu jest pewna – „płynność”. Umowy przetargowe to ważna sprawa.
/tekst partnera/
